بعد از اعتراضات به برجام ۲، راه‌های کم‌سروصداتری از جانب غرب و مسئولین پیگیری شده. برای فهم آن، بازخوانی متن ابوطالبی مشاور رئیس‌جمهور در زمان دیدار روحانی با نخست‌وزیر انگلیس قابل‌تأمل است: «وقتی عده‌ای نگران دیدار با اوباما باشند، دیدار با کامرون، دیگر محل نزاع آنان نخواهد بود؛ زیرا زمانی‌که گروهی تصورر می‌کنند قصد داری گامی بلند برداری و دل‌نگران آن می‌شوند فرصت داری در این مسیر، گام‌های مدنظر را راحت‌تر تنظیم کنی».بسم الله الرحمن الرحیم
اشاره: بعد از اعتراضات به برجام ۲، راه‌های کم‌سروصداتری از جانب غرب و مسئولین پیگیری شده. برای فهم آن، بازخوانی متن ابوطالبی مشاور رئیس‌جمهور در زمان دیدار روحانی با نخست‌وزیر انگلیس قابل‌تأمل است: «وقتی عده‌ای نگران دیدار با اوباما باشند، دیدار با کامرون، دیگر محل نزاع آنان نخواهد بود؛ زیرا زمانی‌که گروهی تصور می‌کنند قصد داری گامی بلند برداری و دل‌نگران آن می‌شوند فرصت داری در این مسیر، گام‌های مدنظر را راحت‌تر تنظیم کنی».
۱۶ آوریل ۲۰۱۶ محمدجواد ظریف و فردریکا موگرینی بیانیه مشترکی برای آینده روابط اتحادیه اروپا با ایران صادر کردند و ۲۵ اکتبر ۲۰۱۶ مجلس اتحادیه اروپا سندی راهبردی در مورد آینده این رابطه منتشر کرد. ضمن توجه به این‌که رابطه با اروپا همواره تابع رابطه با آمریکا است، اما بسیاری محورهای نگران‌کننده در خود این تعامل هست که قلب آن ماجرای حقوق بشر است که با ادبیات بسیار تحکم‌آمیزی درون آن آمده است:
الف) سیاسی
مذاکرات چندلایه سیاسی، دیپلماتیک، اقتصادی، دانشگاهی و فنی، ارتباطات مردم با مردم شامل فعالان جامعه مدنی، سازمان‌های مردم‌نهاد و مدافعان حقوق بشر (۴)
تأسیس نمایندگی اتحادیه اروپا در تهران با مسئولیت تسهیل رابطه در تجارت، آموزش، فرهنگ، حقوق بشر، پایداری محیط‌زیست، انتظارات دو طرف و محوریت دادن به یورونیوز فارسی (۵)
ب) حقوق بشر
گفتگوی حقوق بشری شامل نمایندگان قوه قضائیه، نیروهای امنیتی و جامعه مدنی (۸)
لغو مجازات اعدام به‌ویژه زیر ۱۸ سال و مواد مخدر (۹ و ۴۲)، تجدیدنظر در احکام اعدام قبلی و ضرب‌الاجل برای حذف اعدام (۴۳)
نبود آزادی بیان آنلاین، سانسور سیستماتیک و مانیتور کردن ترافیک اینترنت، نقض به حقوق مردم و آزادی به‌عنوان مانع تجارت با ایران، ایجاد یک رژیم کنترل اروپایی برای جلوگیری از ارسال کالاهای دارای مصرف دوجانبه و فنّاوری‌هایی که امکان استفاده در نقض حقوق بشر و مخالفت با اروپا دارند (۱۵)
استفاده از دستورالعمل‌های کسب‌وکار و حقوق بشر سازمان ملل در مورد ایران نظیر زمان رفع تحریم‌های میانمار، اجرای مؤثر اصول مسئولیت اجتماعی شرکتی (۱۷)
حفظ حقوق مهاجرین و برابری در برابر قانون، همکاری ایران و اروپا روی مدیریت مهاجرین (۲۹)
آزادی تمام زندانیان سیاسی و شهروندان اروپایی شامل نازک افشار، کمال فروغی، هما هودفر، نازنین زاغری-راتکلیف (۴۸ و ۳۱)
ضرورت عدم ممانعت میراث انقلابی، قانون اساسی جمهوری اسلامی و تفاوت‌های بین نظام‌های نهادی-سیاسی ایران و اروپا از گفتگوی صریح و مستقیم برای یافتن زمینه‌های مرتبط دموکراسی، حاکمیت قانون و حقوق‌بشر، بازکردن فضا برای پلورالیسم سیاسی، اصلاحات درونی اقتصادی، سیاسی و اجتماعی (۴۰)
همکاری کامل با همه مکانیسم‌های حقوق‌بشری سازمان ملل و عمل به دستورالعمل‌ها، شامل گزارش‌های دوره‌ای دبیرکل و گزارشگر ویژه ایران، فراهم کردن امکان انجام مأموریت‌های سازمان‌های حقوق‌بشری در ایران، عمل به قطعنامه‌های سازمان ملل (۴۴و ۴۵)
ارتباط مستقیم و مستقل سازمان‌های جامعه مدنی (۴۵)
انجام تعهدات قانون اساسی، کنوانسیون‌های بین‌المللی حقوق مدنی و سیاسی، حقوق کودک، حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی. توجه به‌حق آزادی بیان آنلاین و آفلاین، عقیده و تشکل و تجمع مسالمت‌آمیز، اندیشه، وجدان، دین، یا عقیده با ضمانت قانون، حقوق سیاسی و اجتماعی بدون تبعیض یا آزار جنسی، زبانی، مذهبی، سیاسی، دگراندیشی، ملیت، قومیت یا منابع اجتماعی، جنسیت، گرایش جنسی، برابری در برابر قانون، دسترسی برابر به آموزش، مواظبت از سلامتی، فرصت‌های حرفه‌ای (۴۶) رعایت کامل حقوق مذهبی و اقلیت‌های قومی در قانون و گسترش آزادی مذهبی (۴۹)
نگرانی جدی باره قوانینی که به‌طور کامل تشریفات بین‌المللی را تضمین نمی‌کند، بازنگری در قانون ۲۰۱۵ دادرسی کیفری برای اطمینان از شمول تضمین‌های عادلانه، بررسی و اصلاح قانون برای اطمینان از محدودیت شکنجه، بدرفتاری یا صورت‌های دیگر اجبار و بررسی ادعاهای شکنجه و بدرفتاری‌های دیگر به‌صورت خودکار (۴۷)
برابری جنسیتی کامل و از بین بردن تبعیض‌های قانونی و عمل علیه زنان برای اطمینان از مشارکت زنان در بازار کار در همه جنبه‌های اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی و حیات سیاسی، تدوین قانون حفاظت از زنان مقابل خشونت، به رسمیت شناختن همه اشکال خشونت علیه زنان شامل خشونت خانگی و تجاوز زناشویی (۵۰)
ضرورت سازگاری منشور حقوق شهروندی با تعهدات بین‌المللی ایران، حاکمیت قانون و استقلال قضات برای ایجاد اطمینان قانونی موردنیاز برای سرمایه‌گذاری خارجی، توجه دادن دستگاه قضا به قضاوت عادلانه و فراهم آوردن دسترسی به وکیل، همکاری برای اصلاح قضایی و اصلاح سیستم زندان شامل شرایط زندان، پاسخگویی حکومت، احترام به حاکمیت قانون، آزادی بیان، حقوق جهانی شهروندان، آزادی‌های بنیانی و جنگ علیه فساد (۵۱)
ج) دفاعی
تلاش برای کنترل سلاح، عدم اشاعه، مقابله با تروریسم، نگرانی از توسعه آزمایش‌های موشک‌های بالستیک ایران (بند ۳۴)
د) مقاومت
علایق استراتژیک ایرانی‌ها نباید در رقابت با سایر بازیگران منطقه‌ای باشد (۳۲) ضرورت ایفای نقش ثبات‌بخش از جانب ایران (۳۳) ضرورت نقش سازندهٔ ایران در حل بحران سیاسی در عراق، یمن، سوریه، لیبی و افغانستان، بر اساس احترام به قانون بین‌المللی و حق حاکمیت آن‌ها شامل اسرائیل و فلسطین، همکاری در مقابله با تروریسم و خشونت افراطی در منطقه (۳۵)
دعوت ایران و عربستان به کاهش جنگ لفظی و حمایت از گروه‌های مسلح خصومت‌آمیز شامل حزب‌الله و جبهه‌النصره (۳۴) سیاست نزدیکی و همکاری سازندهٔ ایران و عربستان، اعتمادسازی، دیپلماسی مسیر دوم و تخریب موانع رابطه دیپلماتیک ایران و عربستان، برنامه اتحادیه اروپا برای همکاری با آمریکا و روسیه برای ساختن یک فراساختار امنیت منطقه‌ای، تضمین امنیتی برای ایران و کشورهای خلیج، همکاری روی امنیت دریایی در خلیج‌فارس، امضای یک منشور دریانوردی آزاد (۳۸)
همکاری ایران در صالح سوریه در همکاری با گروه بین‌المللی پشتیبانی از سوریه (ISSG) (36)
خوش‌آمدگویی به توافق بین ایران و استرالیا برای اشتراک اطلاعات برای جنگ علیه داعش (۳۷)
محکوم کردن فراخوان رژیم ایران برای نابودی اسرائیل و سیاست نفی هلوکاست (۳۹)
د) محیط‌زیست
محدودیت سرمایه‌گذاری اروپا در ایران با تعهدات کربن‌زدایی (توافق پاریس) (۲۲)
دعوت ایران به عضویت در ابتکار شفافیت صنایع استخراجی (۲۳)
همکاری برای بهبود حفاظت از محیط‌زیست و رشد توسعهٔ پایدار زیست‌محیطی، حوزه‌های مدیریت حفاظت آب شامل حفظ دریاچهٔ ارومیه، جنگ علیه بیابان‌زایی، پایش زلزله، آلودگی هوا و مدیریت زباله، خوش‌آمدگویی به سمن‌های محیط‌زیستی ایران به خاطر همکاری با سایر سمن‌های منطقه و همراهی با IUCN و کنوانسیون رامسر، کمک به سمن‌های ایرانی در توسعهٔ پروژه‌های مدیریت مشارکتی (۲۵) گفتگوی منطقه‌ای و همکاری روی مسائل محیط‌زیستی بین ایران و همسایگان ازجمله آلودگی هواپیما، کمبود آب و بیابان‌زایی، هموار کردن همکاری منطقه‌ای از طریق اتحادیه اروپا (۲۶)
ه) تجاری- اقتصادی
استفاده از بازار ایران برای کالاهای اروپایی (۳)
تقویت پیوندهای تجارت و سرمایه‌گذاری برای نزدیک کردن ایران به قوانین سازمان تجارت جهانی و حفاظت از سرمایه‌گذاری اروپا، لیبرالیزه کردن بیشتر اقتصاد ایران با عضویت در تجارت جهانی، اصلاحات کلیدی (قانون) کار براساس کنوانسیون ILO (14) ایجاد ارتباطات تجاری ایران با فعالان منطقه‌ای با توجه به قوانین سازمان تجارت جهانی (۱۶)
توجه ویژه به بنگاه‌های کوچک و خرد در روابط ایران و اروپا (۲۰)
تبعیت ایران از همهٔ قوانین لازم‌الاجرا و ایجاد شفافیت از طریق اجرای تعهدات FATF به‌عنوان پیش‌شرط اتحادیه اروپا و مؤسسات مالی برای کسب‌وکار با ایران (۱۰ و ۱۹)
و) علم و فناوری
ارجاع به مطالعاتی که انرژی هسته‌ای به خاطر کمبود ذخایر اورانیوم و هزینهٔ استخراج آن در ایران رقابتی نیست، تشویق ایران به امضای کنوانسیون ایمنی هسته‌ای (۲۷)
برنامه‌های تبادل جوانان: افزایش تعداد دانشجویان ایرانی در طرح اراسموس ماندوس، همکاری در آموزش، تحقیقات، نوآوری با افزایش تبادل استاد و دانشجو، همکاری بین دانشگاه‌ها به‌ویژه در محیط‌زیست، انرژی‌های تجدیدپذیر، عدالت، حقوق بشر و حکمرانی خوب، کارگاه‌های معرفی و ارسال نماینده برای فراهم آوردن همکاری و مشورت دادن به دانشگاه‌های ایران برای شرکت در Horizon 2020 (30)
همین مطلب در کانال جمهوری (۱و۲)