چالش بین آرمان گرایی و واقع گرایی در دهه۷۰ با پراگماتیزم پاسخ می یافت، شکاف شدید طبقاتی، دوگانگی ارزشی و… از اثرات آن بود، تئوری سازی ها برای رد امام و انقلاب مانند دکترین ام القرا و قائل شدن اولویت برای نوسازی داخلی نسبت به رویکرد انقلابی، اولویت توسعه بر عدالت و توسعه به قیمت له شدن فقرا و… بعضا حتی از جریانات انقلابی به گوش می رسید یا توجیه می شد. این مسئله موجب شد تا جریانی با محوریت بازگشت به اندیشه امام و نقد صریح و نفی بعضی از این تئوری ها و عملکردهای دولت سازندگی شکل بگیرد.
بسم الله الرحمن الرحیم
اشاره: این متن متعلق به جلسه شورای عمومی دانشجویان عدالتخواه دانشگاه صنعتی شریف است که سال۸۸ در مسجد دانشگاه صنعتی شریف در سه حوزه فضای شکل گیری جنبش، مولفه های فکری و خط و مرزهای آن و چالش ها و آسیب هایش ایراد گردیده است که بخش هایی از آن منتشر می گردد.
- وضعیت تشکل های دانشجویی دهه ۷۰
- چالش بین آرمان گرایی و واقع گرایی در دهه۷۰ با پراگماتیزم پاسخ می یافت، شکاف شدید طبقاتی، دوگانگی ارزشی و… از اثرات آن بود، تئوری سازی ها برای رد امام و انقلاب، مانند دکترین ام القرا و قائل شدن اولویت برای نوسازی داخلی نسبت به رویکرد انقلابی، اولویت توسعه بر عدالت و توسعه به قیمت له شدن فقرا و… بعضاً حتی از جریانات انقلابی به گوش می رسید یا توجیه می شد. این مسئله موجب شد تا جریانی با محوریت بازگشت به اندیشه امام و نقد صریح و نفی بعضی از این تئوری ها و عملکردهای دولت سازندگی شکل بگیرد.
- از سویی جریان های فعال حزب اللهی و انقلابی، دچار آفت های متعدد گردیده بودند:
- جستجوی معضل آن روز جامعه صرفاً در مقابله با بی حجابی یا برخوردهای فیزیکی با روشن فکران
- صورت گرایی(فرمالیسم) و دور افتادن از سیرت انقلاب و حمایت صرف از چارچوب ها و ساختارهای حقوقی جمهوری اسلامی و غفلت از هویت حقیقی انقلاب اسلامی
- سیاست زده شدن: تلاش برای استفاده دستوری- انتخاباتی و از بالا از تشکل ها و بچه های حزب اللهی و بسیجی به وسیله جناح ها، شکل گیری خفته و پنهان احساس جنگ زرگری بودن دعوای بین جناح ها و عدم ربط جدی آن به مردم و اسلام، کم شدن ضریب چهره های فکری، فرهنگی و هنری در مقابل تهاجم منسجم فرهنگی و اولویت یافتن سیاسی ها و امنیتی ها و تقلیل مواجهه نرم و فرهنگی به نگرش های منفعلانه امنیتی و سیاسی و یا فروکاستن کار فرهنگی به فعالیت های بی اولویت، ناقص و تک سطحی یا گریز از عمل به بهانه کار فکری با گسترش تفکراتی نظیر فردید و شاگردانش، فرهنگستان علوم اسلامی، سنت گرایی، انجمن حجتیه و اخباری گری و….
- فضای انفعالی مقابل تهاجم فرهنگی گرفتن و فروکاستن مواجهه به مقابله با نمادها و نه مواجهه در حوزه جهان بینی و باورها، ارزش ها و هنجارها
- ترک امر به معروف و نهی از منکر و جهاد در معنای وسیع کلمه به مثابه جهاد با دشمن، و اکثر مسائل اجتماعی دین به خاطر فضاسازی ها یا ضعف ها و تندروی ها و نیز به بهانه وجود ولایت فقیه و حکومت اسلامی و انداختن تکلیف به گردن آن ها
- رشد تفکرات سیاست و مسئولیت گریزانه و عافیت طلبانه نظیر انجمن حجتیه
- تبدیل شدن تشکل های دانشجویی به پیاده نظام دولت ها و احزاب که تجلی آن و نیز نقدناپذیر پنداری دولت که در کل جامعه با تقدس زایی و کاریزماسازی کاذب برای دولت با شعارهایی نظیر مخالف هاشمی دشمن پیغمبراست صورت بندی شد. و در انتهای این دهه با پیاده نظامی جناح منتقد تجدید نظیر طلبان پی گیری شد.
- عدم قابلیت چارچوب های موجود و تشکل های دانشگاه ها برای پی گیری تفکر بسیجی: دستوری بودن، واسطه قائل شدن بین امت با امام و رهبری و از حیّز انتفاع خارج کردن فرامین آن ها، سیاست زدگی صرف، نداشتن اولویت فکری و انجام وظیفه اصلی که ارائه چارچوب های اسلام ناب بود و پر کردن خلأ با اقدامات جذب کننده مثل کوهنوردی و تیراندازی و اردوهای متعدد سیاحتی و زیارتی، و ایجاد مانع در حرکت های آرمان خواهانه در بعضی از آن ها، سیاست زدگی صرف و معطوف به قدرت و جناح راست و مؤتلفه بودن در بخشی دیگر، و لیبرال شدن، از دست دادن گذشته و التقاط، و پیاده ناظمی برای جناح چپ در انجمن ها موجب شد که بسیاری فعالان را به فکر شکستن این چارچوب ها بیندازد.
- شکل گیری هسته های بیداری
جریان های پراکنده ای در این فضا برای بازخوانی آرمان های امام و انقلاب شکل گرفت.
- بعضی از آن ها حول متفکران و اساتیدی بودند که داشتند این انحراف های فکری، عملی و سیاسی را گوشزد می کردند و به بازخوانی گفتمان امام و انقلاب می پرداختند، رحیمپور پدر و پسر، سید عباس نبوی، محمدصادق کوشکی، سعید و وحید جلیلی، آوینی و….
- نشریه هایی که پاطوق فکری یا سیاسی این جریان بازگشت شده بود مثل نیستان سید مهدی شجاعی، ابرار و سوره وحید جلیلی، صبح مهدی نصیری، شلمچه، جبهه، صبح و صبح دوکوهه مسعود دهنمکی و….
- حلقه های دانشگاهی و حوزوی مثل معاونت فرهنگی بسیج دانشگاه امام صادق(علیه السلام)، مشهد، مجمع دانشجویان حزب الله دانشگاه علم و صنعت و هسته های معدود حوزوی در معصومیه و…
- این هسته ها بعدها دست به دست هم داد و جریان فکری جدیدی در کشور را رقم زد. که جنبش هم از دل جمع شدن و هم افزایی آن ها جوشید.
- مولفه های فکری جنبش :
- خوانش دوباره آرمان های انقلاب اسلامی و امام خمینی به عنوان هویت زنده و پویا با محوریت بازخوانی صحیفه امام و نظرات ایشان و درک دوگانه های فکری ایشان مثل اسلام ناب و اسلام امریکایی، استضعاف و استکبار، نبرد اجتهاد با التقاط و تحجر و….
- ضرورت دانستن صبغه ی محکم فکری اسلامی و اولویت آن بر مسائل سیاسی در قالب بازخوانی اثار آیت الله العظمی خامنه ای، شهید مطهری ، شهید بهشتی ، دکتر شریعتی ، رحیم پور ، حکیمی و….
- ضرورت افدام فعال حزب الله در مواجهه فکری، فرهنگی ، سیاسی و منتظر حکومت نماندن برای اصلاح امور و درک جایگاه پیش تازانه جنبش دانشجویی و جایگاه آن در تلقی صحیح و فعال و غیرمکانیکی از رابطه ی امت و امامت
- طرح جبهه فرهنگی انقلاب اسلامی : با دعوت به مصرف محصولات، ایجاد شبکه ی توزیع ، پای کار آوردن مولدها و تشویق آن ها به بازتولید گفتمان انقلاب
- وارد نشدن به دعواهای سیاسی و رد هر دو جناح موجود و زرگری دیدن دعوای آن ها: طرح خط سوم که نه این و نه آن اما هم این و هم آن نبود، این خط سوم حول آرمان های انقلاب و مقیاس زدن گروه ها با آن شکل گرفت همان چیزی که در کلام امیرالمومنین هست الا ان الحق لا یعرف باقدار الرجال و لکن اعرف حق تعرف اهله حق با مقیاس آدم ها سنجیده نمی شود بلکه حق را بشناس تا اهلش را بیابی.
- طرح جامع اسلام ناب و تقابل اسلام ناب و اسلام آمریکایی : طرد اسلام آمریکایی ( التقاط و تحجرو انجمن حجتیه، یا نگرش تک ساحتی به عدالت و آزادی، دو خط « سازش و فرومایگی، ظلم و بیداد، تحجر و واپسگرایى، اسلام سلطنتى، اسلام سرمایه دارى، اسلام مستکبرین، اسلام منافقین، اسلام راحت طلبان و فرصت طلبان، اسلام اشرافیت و ابوسفیان، اسلام التقاط و تحجر و غربزدگی، اسلام نکبت و ذلت، اسلام ملاهای کثیف درباری، اسلام مقدس نماهای بی شعور و متحجرحوزه های علمی و دانشگاهی، اسلام پول و زور، اسلام فریب و سازش و اسارت، اسلام حاکمیّت سرمایه دارن بر مظلومین و پابرهنه ها، اسلام رفاه و تجمّل، اسلام سازش و فرومایگی، اسلام مقدس نماهای متحجر و سرمایه داران خدانشناس و مرفهین بی درد و در یک کلمه اسلام امریکایى» در مقابل خط «انبیا و اولیا و رشته ی تعهد به اسلام و ایستادگی در مقابل ظلم و ستم و دیکتاتوری و قدرت های شیطانی، اسلام تازیانه خوردگان تاریخ تلخ و شرم آور محرومیت ها، اسلام مبارزه، اسلام فقرای دردمند، اسلام عزت و جهاد و شهادت، اسلام عارفان مبارزه جو، اسلام پابرهنگان زمین، اسلام مستضعفین، اسلام رنج دیدگان تاریخ، اسلام پاک طینتان عارف، اسلام ائمه هدی، اسلام فقرای دردمند و در یک کلمه اسلام ناب محمدی» است.)
- طرح عدالت به عنوان عنصر محوری و دال برتر گفتمان اسلام ناب و به عنوان مشکل اصلی و گم شده ی آن روز انقلاب
- نقد صریح حاکمیت و جریان های فکری، فرهنگی و سیاسی در مقایسه با آن آرمان ها
- آمیختن و پیوند وثیق با هنرمندان جبهه فرهنگی انقلاب برای طرح این گفتمان
- نگاه فعال به رابطه امام و امت و واقعی کردن آن : نقش امت در تکمیل پازل امامت و ولایت و ایجاد گزینه های جدید برای رهبری به جای هزینه شدن رهبری در مقابله با تجدید نظرطلبان و عافیت طلبان
- آرمان خواهی غیرمحافظه کارانه
- عینی کردن مسائل و کشیدن مسائل از قله انتزاع به دامنه انضمام
- جوع مستقیم به فرامین مقام عظمای ولایت بدون ماندن در واسط ها و توجیه گرها
- دستاوردهای جنبش :
- غالب شدن گفتمان عدالت در جامعه در شرایطی که گفتمان غالب آزادی بود، حتی بعضی از مسئولین که خودشان قبول نداشتند مجبور به تغییر رویه و پیوستن به این گفتمان جدید شدند
- طرح امام و انقلات در فضای کشورو بازخوانی و تکرار گفتمان امام و خط امام به صورت objective و عینی
- اصلاح نگاه ها به رابطه امت و امامت و درک ضرورت عمل فعالانه و غیرمکانیکی و عدم تعطیل کردن کارها به بهانه رسیدن فرمان رهبری
- بازگشت جدی دانشجویان حزب اللهی به فرهنگ و هنر با به صحنه آوردن هنر انقلابی و ایجاد شبکه توزیع جبهه فرهنگی انقلاب اسلامی
- نقد بی پروای درون گفتمانی جناح ها و حاکمیت و ریختن ترس جریانات حزب اللهی از آثار و نتایج این نقد
- برداشته شدن تهمت بستن فضا از جانب نظام اسلامی به خاطر شکل گیری یک جریان اصلاح گر درون گفتمان انقلاب
- اصلاح تشکل های دیگر به ویژه بسیج دانشجویی و تغییر روابط درونی آن با ایجاد مزرعه ی نمونه با موفقیت نسبی
- رفتن فضای انقلابی به حوزه مانند آن چه در مدرسه ی معصومیه ی قم اتفاق افتاد و تحقق بخشی از مطالبه امام برای تشکیل تشکل بسیج دانشجو و طلبه
- شکسته شدن هژمونی یک جناح سیاسی در دانشگاه ها
- زنده شدن مسائلی به صورت مردمی مانند جهان اسلام، فلسطین، تحریم کالاهای صهیونیستی و زنده کردن آن ها در فضای درگیری همه در مسائل داخلی
- پای کارآمدن نخبگان جبهه فرهنگی انقلاب
- ایجاد شبکه های ثابت توزیع محصولات جبهه فرهنگی انقلاب اسلامی
- وجود یک گروه پای بند به آرمان های انقلاب، خط سوم دینی (نه خط سوم بین حق و باطل) و غیرقابل پیش بینی، و عدم قرارگرفته در پازل دشمن و جناح های سیاسی داخلی
- ورود به حوزه های تخصصی ( مانند کارهای بعضی فارغ التحصیلان در مجموعه هایی مثل هدفمند کردن یارانه ها ، مسکن مهر، چند انتشارات، مراکز فرهنگی مثل آرمان ، سوره و راه و….)
- حل یکسری مسائل اجتماعی مثل کارتون خوابی ، مقابله با تخریب مزار شهدا و خصوصی شدن آموزش عالی، نظام سلامت، آموزش و پرورش
- رواج فرهنگ مطالبه از مسئولین در حزب اللهی ها
همین مطلب در عدالتخواهی، تریبون مستضعفین
مطالب مرتبط:
جنبش عدالتخواه دانشجویی علمدار خط سوم است
بازتاب: علوم اجتماعی اسلامی ایرانی » اعتدال! کدام اعتدال؟ واقعبینانه و عادلانه یا محافظهکارانه و ارتجاعی؟
بازتاب: تریبون مستضعفین » کدام اعتدال؟ واقعبینانه و عادلانه یا محافظهکارانه و ارتجاعی؟
بازتاب: کدام اعتدال؟ واقعبینانه و عادلانه یا محافظهکارانه و ارتجاعی؟
بازتاب: اعتدال! کدام اعتدال؟ واقعبینانه و عادلانه یا محافظهکارانه و ارتجاعی؟ | قیام لله
بازتاب: تریبون مستضعفین » کدام اعتدال؟ واقعبینانه و عادلانه یا محافظهکارانه و ارتجاعی?
بازتاب: قیام لله » بایگانی وبنامه (وبلاگ) » تولد بچههای ما در خواندن صحیفه بود
بازتاب: قیام لله » بایگانی وبنامه (وبلاگ) » حاج سعید قاسمی، سرداری برای جنگی که هست
بازتاب: تریبون مستضعفین » سعید قاسمی؛ سردارِی برای جنگی که هست
بازتاب: تریبون مستضعفین » سعید قاسمی سردارِی برای جنگی که هست
بازتاب: تریبون مستضعفین » از نوستالوژی سرباز قدیمی تا سردارِ جنگی که هست