علوم پایه از دیدگاه امام خامنه ای

ما به دنیا که نگاه مى‏کنیم، مى‏بینیم آن چیزى که کشورهاى پیشرفته را توانسته به این اوج و قله برساند، ریاضى، فیزیک، شیمى و علوم زیستى است؛ ما باید به این علوم بپردازیم. البته در سال‏هاى بعد از انقلاب- قبل از انقلاب هم به شکل جریان ضعیف‏تر- پزشک، مهندس و به میزان زیاد حقوق‏دان تربیت کردیم که این تخصص‏ها لازم است و براى یک کشور مثل آب و هواست؛ منتها توجه بکنیم که تربیت پزشک، تربیت مهندس، تربیت حقوق‏دان، تربیت‏ معلم، تربیتِ نیازهاى روزمره‏ ى جامعه است و ما باید محقق هم تربیت کنیم که بتواند آینده را براى ما صاف کند

اهمیت دادن به علوم پایه و محض، جزو مطالبات رهبری از جمع های دانشگاهی

من با دقّت به حرفهاى شما گوش کردم. شما الآن به مسائلى توجّه مى‏ کنید که دغدغه‏ هاى اصلى من هم همانهاست. شما به اهمیت دادن به علوم پایه، به علوم محض، به پژوهش، به فراهم آوردن، بستر مناسب براى رشد علمى و فکرى، به استفاده‏ ى دانش در همه جاى جهان و مخلوط نکردن بهره‏ مندى از دانش دیگران با بهره‏ مندى از همه‏ ى فرآورده‏ هاى فرهنگى آن‏ها اشاره کردید. این‏ها همان حرفهایى است که در مواجهه با جوانان و دانشجویان و قشر دانا و هوشمند جامعه، دغدغه‏ هاى اصلى مرا تشکیل مى‏ دهد. خدا را شکر مى‏ کنم که مى‏ بینم همان چیزهایى که در ذهن من وجود داشته و در مجامع دانشگاهى و با مسئولان دانشگاهى و با جوانان با این نیّت مطرح مى‏ کردم که در ذهنها گسترش پیدا کند و به مطالبات عمومى تبدیل شود، نتیجه‏ بخش شده است. یعنى شما هوشمندان، همان چیزهایى را مى‏ خواهید که ما مى‏ خواستیم شما آن‏ها را بخواهید.

( بیانات در دیدار جمعى از برگزیدگان المپیادهاى جهانى و کشورى و افراد ممتاز آزمونهاى سراسرى سال ۸۰ و ۱۳۸۱ ۰۳/ ۰۷/ ۱۳۸۱)


مورد نقادی قرار گرفتن نظریات در علوم پایه
 بعد از آنکه معلوم شد ارزش علمى دارد، مورد نقّادى قرار گیرد و حقّ و ناحق بودن، اشکال کردن بر موارد آن و تثبیت یا رد کردن پایه‏ هایش آغاز شود. این معنا در دانشگاهها در همه‏ ى زمینه‏ هاى علمى حتّى علوم محض، علوم پایه، علوم طبیعى و علوم انسانى جارى است و در زمینه‏ هاى فرهنگى و اعتقادى و معارف و علوم حوزوى هم جارى است.
  (بیانات در دیدار اعضاى انجمن اهل قلم‏ ۰۷/ ۱۱/ ۱۳۸۱)

ضرورت پرداختن به علوم پایه به مثابه ی وسیله ی پیشرفت

در زمینه‏ ى علم، من بر نقطه‏ ى خاص مى‏ خواهم تأکید کنم: یکى، علوم پایه است؛ یکى، علوم انسانى.ما به دنیا که نگاه مى‏کنیم، مى‏بینیم آن چیزى که کشورهاى پیشرفته را توانسته به این اوج و قله برساند، ریاضى، فیزیک، شیمى و علوم زیستى است؛ ما باید به این علوم بپردازیم. البته در سال‏هاى بعد از انقلاب- قبل از انقلاب هم به شکل جریان ضعیف‏تر- پزشک، مهندس و به میزان زیاد حقوق‏دان تربیت کردیم که این تخصص‏ها لازم است و براى یک کشور مثل آب و هواست؛ منتها توجه بکنیم که تربیت پزشک، تربیت مهندس، تربیت حقوق‏دان، تربیت‏ معلم، تربیتِ نیازهاى روزمره‏ ى جامعه است و ما باید محقق هم تربیت کنیم که بتواند آینده را براى ما صاف کند. مهندس، این بنا را براى امروزِ ما مى‏ سازد و نیازهاى امروزِ ما را برآورده مى‏  کند که اگر ما مهندس و دکتر نداشته باشیم، باید برویم از بنگلادش بیاوریم؛ مثل زمان رژیم طاغوت. همین مسئله در باره‏ى نداشتن مهندس هم صدق مى‏کند، که الحمد للّه ما امروز در زمینه‏ ى مسائل راه، سد، بناهاى مهم و کارهاى عظیم، مهندسانى داریم که خودشان کارها را انجام مى‏ دهند و پزشکان عالى‏ قدرى هم داریم که کارهاى بزرگى را انجام مى‏ دهند که یک‏ وقت در این کشور کسى خوابش را هم نمى‏ دید که بتوانند انجام بدهند؛ لیکن این‏ها امکانات مصرفى هستند؛ این، پولى است که ما در جیبمان مى‏گذاریم براى اینکه‏ خرج کنیم و غیر از آن مرکزِ پول‏سازى است که بایستى در آنجا سرمایه‏ گذارى کرد، که ما آن را هم لازم داریم؛ بخصوص در دانشگاه‏ها. بنابراین، به علوم پایه در دانشگاه‏ها اهمیت داده شود.
 (بیانات در دیدار شوراى عالى انقلاب فرهنگى‏ ۱۳/ ۱۰/ ۱۳۸۴)

سرمایه‏ گذارى فکرى، علمى، پولى و تبلیغی و تکیه ی صد در صدی بر روی علوم پایه
دوتا شاخه‏ ى اصلى وجود دارد: علوم انسانى و علوم پایه؛ هرکدام به جاى خود. اگر ما اینجا روى علوم انسانى تکیه مى‏ کنیم، معنایش این نیست که روى ریاضى و فیزیک و شیمى و علوم زیستى تکیه نمى‏ کنیم، چرا؛ آنجا هم بنده یک تکیه‏ ى صددرصدى دارم؛ آن‏ها هم براى خودشان مردانى و کسانى دارند؛ علوم انسانى هم بایستى مردان و کسانى براى خودشان داشته باشد. باید روى این دو شاخه- دو شاخه‏ ى اصلى؛ یعنى علوم انسانى و علوم پایه- در کشور، سرمایه‏ گذارى فکرى، علمى، پولى و تبلیغى بشود تا اینکه پیش بروند. علم را بایستى در حدّ اعلا دنبال کنید.
  (بیانات در دیدار اساتید و دانشجویان دانشگاه امام صادق (علیه‏السّلام) ۲۹/ ۱۰/ ۱۳۸۴)

ضرورت پیشروی در علوم پایه به مثابه ی پایه‏ ى نظرى هر تحرک علمى و هر فناورى پیشرفته ضمن توجه به عمل و کاربردى کردن و نیازهاى کشور را در نظر گرفتن و در آن جهت حرکت کردن

ما یک روزى در دنیاى علم و مدنیت استاد بودیم؛ حالا به مرحله‏ ى شاگرد تنزل پیدا کرده‏ ایم؛ یک مدت هم شاگرد بسیار تنبل بودیم! اما امروز مشغول حرکتیم و بایستى پیش برویم؛ بخصوص در زمینه‏ ى علوم پایه که در حقیقت پایه‏ ى نظرى هر تحرک علمى و هر فناورى پیشرفته است؛ من تأکید کرده‏ ام و مى‏ کنم. و البته در کنار این توجه یافتن و سمت‏گیرى دانش، باید به سوى عمل و کاربردى کردن و نیازهاى کشور را در نظر گرفتن و در آن جهت حرکت کردن، توجه داشته باشیم.
 ‬
 ( بیانات رهبر معظم انقلاب اسلامى در دیدار رؤساى دانشگاهها، مؤسسات آموزش عالى و مراکز تحقیقاتى‏۲۳/ ۰۵/ ۱۳۸۵)

احتمال سر نخ سوء نیتدر انزوای علوم پایه در کشور
 این‏طور نیست که ناگهان براى مدتهاى متمادى بعضى از علوم به انزوا و حاشیه بیفتند و بعضى از علوم هم مثل برخى از رشته‏ هاى پزشکى یا مهندسى پُردرآمد، ناگهان اهمیت پیدا کنند و درجه‏ ى اول بشوند و بسیارى از رشته‏ ها در انزوا قرار بگیرند؛ مثل بعضى از رشته‏ هاى علوم انسانى و رشته‏ هاى مربوط به علوم پایه که سالهاى متمادى در این کشور در انزوا قرار گرفته‏اند که اگر کسانى تحقیق و دنبال کنند، احتمال دارد سرنخهاى سوء نیت هم در این مسئله پیدا بشود.
 ( بیانات رهبر معظم انقلاب اسلامى در دیدار رؤساى دانشگاهها، مؤسسات آموزش عالى و مراکز تحقیقاتى‏ ۲۳/ ۰۵/ ۱۳۸۵)
رشته‏ هاى پشتیبانى‏ کننده و اساس تشکیل‏ دهنده و ضرورت نگاه متوازن و برخاسته از نگاه کلی
همه‏ ى زندگى که همین پول امروزِ ما نیست؛ این، آن رشته‏ هاى پشتیبانى‏ کننده و اساس تشکیل‏ دهنده را احتیاج دارد که علوم پایه از این قبیل است. این‏ها مدتها در این کشور فراموش شد و سراغ همان رشته‏ هایى رفتند که حکم پول توجیبى را براى خرج روزمره‏ ى یک کشور دارد. اگر کسى این‏ها را دقت کند، ممکن است رگه‏ هاى سوءنیت را هم در این کار پیدا کند. من مى‏ گویم نگاه به رشته‏ هاى علمى باید نگاه متوازن و برخاسته‏ ى  از آن نگاه کلى باشد.
  (بیانات رهبر معظم انقلاب اسلامى در دیدار رؤساى دانشگاهها، مؤسسات آموزش عالى و مراکز تحقیقاتى‏ ۲۳/ ۰۵/ ۱۳۸۵)
شجاعت علمى در بخشهاى علوم پایه: دنبال کردن، تولید، خلق، ابداع، نقد  و عدم دنبال کردن چشم‏ بسته و تقلیدى نظریات
آنچه که اساتید ما براى پیشرفت علم، وجهه‏ ى همت خودشان باید قرار بدهند، اولًا «شجاعت علمى» در همه‏ ى بخش‏هاست؛ هم در بخشهاى علوم انسانى، هم در بخشهاى علوم تجربى، هم در بخشهاى نزدیک به عمل و فناورى، و هم در بخشهاى علوم پایه. نظریه را دنبال کنند، تولید کنند، خلق کنند، ابداع کنند، نقد کنند؛ چشم‏ بسته و تقلیدى نباید کار را دنبال کرد.
  (بیانات رهبر معظم انقلاب اسلامى در دیدار استادان و اعضاى هیئت علمى دانشگاهها۱۳/ ۰۷/ ۱۳۸۵)
علوم پایه راه پیشرفت همه ی کشورها
این مطالبى که عزیزان ما در اینجا گفتند- چه رئیس محترم و برخى از استادان، و چه چند نفر از دانشجویان- درخواستهاى علمى و حرفه‏ اى است و کاملًا درست است. این خواسته‏ ها، همان مسائل مورد نظر من است. من با مسئولان که مواجه‏ ام، همین‏ها را مى‏ گویم. البته حالا که شما گفتید، تأکیدى شد؛ وزراى محترم هم تشریف دارند. همه‏ ى این زمینه‏ هاى مربوط به علم و تحقیقات، و این مسئله‏ ى تأکید بر علوم پایه، از جمله‏ ى چیزهایى است که من بارها رویش تأکید کرده‏ام. هر کشورى به هرجا رسیده، از علوم پایه رسیده است.
  (بیانات رهبر معظم انقلاب اسلامى در دیدار اساتید و دانشجویان دانشگاههاى استان سمنان‏ ۱۸/ ۰۸/ ۱۳۸۵)
گنجینه ای به نام علوم پایه به مثابه ی پشتوانه ی علوم کاربردی
نکته‏ اى که در بیانات دانشجوى دختر دوره‏ ى دکترى براى من جالب بود، این بود که دانشجوى پزشکى از دانشجویان علوم پایه دفاع مى‏ کرد؛ اتفاقاً درست هم هست. توجه به علوم پایه، از جمله‏ ى همین توصیه‏ هاى مؤکدى است که بنده در این چند سال، مکرر با مسئولین در میان گذاشته‏ ام. همیشه گفته‏ ایم علوم پایه مثل گنجینه‏ است؛ علوم کاربردى مثل پولى است که توى جیبمان مى‏ گذاریم و خرج مى‏کنیم. اگر علوم پایه نباشد، پشتوانه‏ ى این هزینه کردن از بین خواهد رفت. این نکته کاملًا بجاست و من این درس را از این دختر دانشجو قابل طرح مى‏ دانم که دانشجوها صنفى، دانشگاهى و رشته‏اى به مسائل نگاه نکنند؛ واقعاً نگاه کنند به آنچه که نیاز کشور است. این دانشجوى پزشکى خودش از دانشجویان و مجموعه‏ هاى علوم پایه دفاع مى‏ کند؛ این به نظر ما درس خوبى بود.
  (بیانات رهبر معظم انقلاب اسلامى در دیدار اساتید و دانشجویان دانشگاههاى شیراز ۱۴/ ۰۲/ ۱۳۸۷)
این نوشته در خلاصه ها ارسال و , , برچسب شده است. افزودن پیوند یکتا به علاقه‌مندی‌ها.

2 Responses to علوم پایه از دیدگاه امام خامنه ای

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *