میگویند در بنبستیم و چارهای جز نرمش مقابل کدخدا ولو با توافق بد نیست؛ اما واقعیت آن است که نه توافق با کدخدا در طول ۱۶ ماهه گذشته دستاوردی برای اقتصاد کشور نداشته چنانکه حتی وزیر نفت به عدم وصول پولهای نفتی اشاره کرد. علیرغم تبلیغات کاسبان تسلیم، راهکارهای متعددی هست که نهتنها اقتصاد را واکسینه میکند، بلکه بعضاً فوری و بعضاً در میانمدت درآمد برای دولت ایجاد میکند. بسم الله الرحمن الرحیم
اشاره: این مطلب برای نشریه دانشجویی بسیج دانشجویی دانشگاه صنعتی امیرکبیر نوشته شد.
میگویند در بنبستیم و چارهای جز نرمش مقابل کدخدا ولو با توافق بد نیست؛ اما واقعیت آن است که نه توافق با کدخدا در طول ۱۶ ماهه گذشته دستاوردی برای اقتصاد کشور نداشته چنانکه حتی وزیر نفت به عدم وصول پولهای نفتی اشاره کرد. علیرغم تبلیغات کاسبان تسلیم، راهکارهای متعددی هست که نهتنها اقتصاد را واکسینه میکند، بلکه بعضاً فوری و بعضاً در میانمدت درآمد برای دولت ایجاد میکند. بهصورت نمونه:
- معوقات بانکی (وامهای کلان پس داده نشده): بر اساس اعلام رسمی وزیر اقتصاد و سازمان بازرسی آمار معوقات بانکی ۱۰۰ هزار میلیارد تومان است. کل وعدهٔ محقق نشده در گام اول توافق ژنو ۴/۲ میلیارد دلار بود؛ یعنی در صورت پس گرفتن معوقات، فوراٌ این میزان پول به دست میآید:
میزان معوقات بانکی | چند برابر رقم محقق نشدهٔ توافق ژنو | چند برابر کل یارانهٔ سالانه ۷۵ میلیون ایرانی |
۱۰۰هزار میلیارد تومان | ۷ برابر | ۲/۵ برابر |
- خودکفایی در کالاهای استراتژیک کشاورزی: اگر همت جدی بر کشاورزی کشور گماشته شده و بهجای متهم کردن کشاورز به مصرف آب، سیستم آبرسانی اصلاح شود و بهجای واردات، اولویت تولید و حمایت از تولید شود، میتوان از حدود ۱۵میلیارد دلار واردات کشاورزی در سال جلوگیری کرد.سال پیش ۷ میلیون تن گندم ۴۰۰ میلیون دلار میوهای غیرضرور مثل موز وارد کشور شده است.
میزان ضرر ما از واردات کشاورزی و دام در یک سال | چند برابر دستاورد خیالی توافق ژنو | چند برابر کل یارانهٔ سالانه ۷۵ میلیون ایرانی |
حدود ۱۵میلیارد دلار | ۳/۵برابر | ۱/۳برابر |
- عدم خامفروشی: خامفروشی سالیانه میلیاردها دلار به کشور ضربه وارد میکند که با برنامهریزی روی آن بسیاری از موارد قابلرفع است. بهصورت نمونه:
الف) خودکفایی در بنزین: با آغاز زمزمهٔ تحریم بنزین باتدبیر نظام و رهبری در دورهٔ دولت نهم و دهم با سهمیهبندی بنزین، هدفمندی یارانهها و تولید بنزین در پتروشیمیها ما از واردات بینیاز شدیم و حتی صادرات کردیم. در دولت یازدهم ادعای آلوده بودن بنزین پتروشیمی باعث واردات شد که این ادعا بهوسیلهٔ مراکز تحقیقاتی و مجلس رد شد. اکنون روزی بیش از ۸/۷ میلیون لیتر واردات بیدلیل داریم، که در سال پیش ۶/۸ میلیون لیتر بود. میزان کل وارادات بنزین در سال میزان واردات بنزین در سال ۹۳، ۱میلیارد دلار بوده یعنی حدود یک چهارم دستاورد محقق نشده ژنو صرف واردات بنزین شده است. این مسئله برای مواد معدنی دیگر نیز برقرار است.
ب) خام فروشی مواد معدنی: بهصورت نمونه تنها در سنگآهن: بر اساس آمار گمرک دریازده ماه ابتدایی سال ۹۳ حدود ۱۷میلیون و ۳۶۰ هزار تن سنگآهن به ارزش بیش از ۱میلیارد و ۵۰ میلیون دلار صادرشده است. اگر همین میزان سنگآهن در داخل کشور فراوری میشد، میتوانستیم بیش از ۵/۸ میلیون تن فولاد تولید کنیم که بیش از ۵/۵ میلیون دلار عاید کشور میشد و دیگر نیازی هم به واردات نبود. با این حساب بیش از ۵/۴ میلیون دلار از جیب ملت رفته است.
میزان ضرر ما از خامفروشی سنگآهن در ۱۱ ماه | چند برابر دستاورد خیالی توافق ژنو | چند برابر کل یارانهٔ سالانه ۷۵ میلیون ایرانی |
۵/۴ میلیون دلار | ۱/۱ برابر | ۰/۴ برابر |
- مالیات: سازوکار مالیاتی فعلی کشور بهگونهای است که تنها کارگران و کارمندان بهصورت منظم و جدی مالیات پرداخت میکنند، اما اگر شفافیت اطلاعاتی به وجود بیاید و حسابهای بانکی، زمین و مسکن چک شوند میلیاردها دلار درآمد مالیاتی که دیگر نهفقط از فقرا که از اغنیا گرفته میشود به درآمد دولت افزوده میشود.
بعضی مالیاتها نیز علاوه بر این جلوی دلالی و بالا رفتن قیمت کالاهایی مثل مسکن را میگیرند. مهمترین این مالیاتها که به زبان ساده میتوان آن را مالیات بر دلالی نامید، مالیات بر عایدی سرمایه CGT است. به این معنا که از سود خریدوفروشها در مواردی مثل زمین و مسکن مالیات جدی گرفته میشود که هم جلوی دلالی در آنها و بالا رفتن قیمتشان را میگیرد، هم میلیاردها تومان پول روانهٔ بیتالمال میکند. جلوگیری از شفافیت در این بین بانامهای مردمپسندی مثل حفظ حریم خصوصی موجب شده تا نتوان آمار دقیقی داد و دست دلالان بازبماند. مادهٔ مربوط به مالیات ذکرشده هم چند ماه پیش به درخواست وزارت مسکن دولت یازدهم و عدم رأی نمایندگان مجلس، رأی نیاورد.
One Response to راهحلهای داخلی اقتصاد، بزرگتر و مؤثرتر از دستاورد نداشته نرمش با کدخدا